کنترل کیفی نمونه‌های آزمایشگاهی برای تشخیص چربی (Chol, HDL, LDL, Tg) در 5 آزمایشگاه تشخیص طبی تهران در سال 1387

مقدمه: راه‌های درمانی بوسیله اقدامات آزمایشگاهی مشخص و معرفی می‌شوند. به منظور کنترل کیفی نمونه‌های آزمایشگاه‌ها در کشورهای مختلف تست می‌شوند. بیشتر از 4000 آزمایشگاه تشخیص طبی که متعلق به دولت و یا سازمان ها ی غیر دولتی هستند در سراسر کشور وجود دارند که نیاز به کنترل کیفی دارند. هدف از این مطالعه تعیین کنترل کیفی نمونه ها ی آزمایشگاهی از نظر بررسی بیوشیمیایی در 4 بیمارستان تهران در مقایسه با آزمایشگاه رفرانس بوده است. روش کـار: در این تحقیق تجربی ( Experimental ) 20 بیمار به صورت داوطلب انتخاب شدند و از هر بیمار cc 30 نمونه خون گرفته شد و هر نمونه به پنج قسمت مساوی تقسیم شد و نمونه‌های به‌صورت Blind به 4 آزمایشگاه بیمارستان مختلف و آزمایشگاه رفرانس که به ترتیب با علامت اختصاری a, b, c, d, s مشخص شده بودند ارسال گردید. و نتایج به دست آمده در برنامه 2007 Excel و SPSS 14.0 وارد و مورد آنالیز قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج این تحقیق نشان داد که نتایج هر یک از تست ها در بیمارستان‌های مختلف متفاوت بوده است.آزمایشگاه بیمارستان که با علامت اختصاری d مشخص شده بود در اغلب تست‌های ذکر شده با بقیه نتایج دیگر آزمایشگاه‌ها که در بالا ذکر شده بود متفاوت بوده است. همچنان که مشاهده می‌شود آزمایشگاه c در اغلب تست‌ها کمترین اختلاف را با دیگر آزمایشگاه‌های یاد شده فوق داشته‌اند و بدنبال آن آزمایشگاه‌های a, b قرار دارند و پس از آن آزمایشگاه d در مرتبه آخر قرار می‌گیرد. نتایج این تحقیق همچنان نشان می‌دهد که درصد بالای cv در بین آزمایشگاه‌های a, b, c, d متعلق به آزمایش کلسترول دارای کمترین میزان cv با مقدار 55/4 در مقایسه با دیگر آزمایشات مرتبط با چربی بوده است. و بر عکس LDL دارای بیشترین میزان cv با مقدار 55/7 می‌باشد. نتیجه‌گیری: ممکن است تفاوت در نتایج به مواد استفاده شده و یا دستگاه‌های متفاوت که امروزه در آزمایشگاه‌های مورد استفاده قرار گرفته‌اند مربوط شود.هر چند که در این تحقیق سعی بر این شد که نمونه‌ها سریعاً به آزمایشگاه ها ی یاد شده ارسال و مورد آزمایش قرار گیرند.انجام آزمایشات بصورت اتوماسیون می‌تواند در کاهش خطاها موثر باشد. به علاوه پرسنل مجرب و متخصص نیز می‌تواند خطاهای انجام تست‌ها را کاهش دهد. آموزش پرسنل شاغل در آزمایشگاه‌ها و کالیبره دستگاه‌های مورد استفاده در این گونه مراکز برای کاهش خطاهای آزمایشگاهی توصیه می‌شود.